Những vướng mắc thường gặp của hộ kinh doanh

Ngày đăng: 03/07/2025

85 Lượt xem

0 Đánh giá

Từ 01/6/2025, hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng phải áp dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền. Đây là bước đi đúng đắn để minh bạch hóa hoạt động kinh doanh. Tuy nhiên, nhiều hộ vẫn còn lúng túng, cần được giải đáp các vướng mắc thực tiễn. Cơ quan thuế và chuyên gia đã có hướng dẫn rõ ràng, cụ thể để hỗ trợ triển khai hiệu quả.

Trong chương trình giao lưu trực tuyến “Giải đáp, gỡ vướng về hóa đơn điện tử cho hộ kinh doanh” do Báo Tuổi Trẻ tổ chức ngày 12/6, nhiều vấn đề thực tiễn đã được đưa ra trao đổi.
Tham gia chương trình có ông Mai Sơn – Phó Cục trưởng Tổng cục Thuế, bà Nguyễn Thị Cúc – Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam và bà Đinh Thị Thúy – Phó Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần MISA.
Tại buổi giao lưu, các chuyên gia đã trực tiếp giải đáp nhiều thắc mắc của hộ kinh doanh, đặc biệt là những khó khăn trong quá trình chuyển đổi từ hình thức thuế khoán sang kê khai và sử dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền.

Những băn khoăn thực tiễn của hộ kinh doanh: Từ thuế khoán đến hóa đơn điện tử

Trong quá trình triển khai chính sách mới về hóa đơn điện tử và quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, nhiều cá nhân, hộ cá thể vẫn còn không ít băn khoăn, đặc biệt là khi chuyển từ hình thức nộp thuế khoán sang kê khai. Các vấn đề thực tiễn này đã được đưa ra thảo luận trong chương trình giao lưu trực tuyến “Giải đáp, gỡ vướng về hóa đơn điện tử cho hộ kinh doanh” do Báo Tuổi Trẻ tổ chức ngày 12/6 vừa qua, với sự tham gia của các chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực thuế.

Khách yêu cầu hóa đơn – Hộ khoán nên xử lý thế nào?
Một hộ sản xuất giày dép với doanh thu dưới 1 tỷ đồng/năm đặt câu hỏi: khi khách yêu cầu hóa đơn, hộ phải xuất loại hóa đơn nào? Và có thể xử lý phần thuế GTGT đầu vào (8%) và đầu ra (4,5%) ra sao?

Bà Nguyễn Thị Cúc – Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam – cho biết:

“Vì hộ này đang nộp thuế theo phương pháp khoán, nên nếu xuất hóa đơn thì sẽ phải nộp thêm phần thuế ngoài khoán, cụ thể là thuế GTGT và TNCN với tổng tỷ lệ 4,5% trên doanh thu ghi trên hóa đơn. Tuy nhiên, không được khấu trừ thuế GTGT đầu vào như doanh nghiệp.”

Giải pháp được khuyến nghị: Nếu hộ thường xuyên có nhu cầu xuất hóa đơn, phát sinh đầu vào chịu thuế GTGT (8%), thì nên cân nhắc chuyển đổi lên doanh nghiệp, để được áp dụng phương pháp khấu trừ, có thể chuyển lỗ trong 5 năm, và quản lý thuế minh bạch hơn.

Hộ bán hàng ăn uống, cà phê có doanh thu trên 1 tỷ đồng: Có bắt buộc kê khai thuế?
Một hộ kinh doanh quán cà phê và hàng ăn với doanh thu trên 1 tỷ đồng cũng bày tỏ lo lắng: "Tôi có bắt buộc phải chuyển sang kê khai thuế ngay không?"

Theo bà Cúc, kể từ ngày 01/6/2025, các hộ kinh doanh có doanh thu trên 1 tỷ đồng/năm trong một số ngành nghề cụ thể như ăn uống, bán lẻ... sẽ phải áp dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế từ máy tính tiền. Đồng thời, cách xác định doanh thu tính thuế cũng sẽ có điều chỉnh, không giống hoàn toàn cách tính cũ của thuế khoán.

Có nên xây chuẩn mực kế toán riêng cho hộ?
Một số hộ kinh doanh đặt vấn đề: Có nên xây dựng chuẩn mực kế toán riêng cho hộ, nhằm tạo điều kiện để hộ cũng được áp dụng phương pháp khấu trừ thuế như doanh nghiệp?

Bà Cúc nhận định đây là đề xuất hợp lý và nên được nghiên cứu thêm. Tuy nhiên, bà cũng lý giải rằng hiện nay pháp luật thuế phân biệt rõ giữa cá nhân (thể nhân) và doanh nghiệp (pháp nhân). Doanh nghiệp thì nộp thuế TNDN, còn hộ cá nhân thì nộp thuế TNCN. Vì vậy, hộ kinh doanh cá thể không thể nộp thuế TNDN.

Thực tế trước đây từng có thời gian áp dụng phương pháp tính thuế TNCN trên phần chênh lệch giữa doanh thu và chi phí, nhưng đa số hộ không có sổ sách kế toán đầy đủ, không xác định được chi phí hợp lý, dẫn đến thiếu minh bạch và khó quản lý. Dẫu vậy, xu hướng hộ kinh doanh quy mô lớn ngày càng tăng, nên việc xây dựng hệ thống kế toán riêng cho nhóm này là điều cần thiết.

Làm cực, thu nhập thấp vẫn đóng nhiều thuế?
Một câu hỏi khác phản ánh tâm tư của nhiều hộ: "Làm vất vả, thu nhập không cao, nhưng lại phải đóng quá nhiều loại thuế – điều này có công bằng?"

Trả lời vấn đề này, bà Cúc cho biết Bộ Tài chính đang trình đề cương sửa đổi Luật Thuế TNCN, trong đó có đề xuất:

Nâng mức giảm trừ gia cảnh để phù hợp với mức sống mới.

Giãn bậc thuế lũy tiến để giảm áp lực thuế với người thu nhập trung bình – thấp.

Ngoài ra, để khuyến khích chuyển đổi hộ kinh doanh lên doanh nghiệp, dự thảo luật cũng có đề xuất:

Miễn thuế TNDN 3 năm đầu

Sau đó áp dụng thuế suất ưu đãi chỉ 15% – 17%

Tổng kết
Qua buổi giao lưu, có thể thấy hộ kinh doanh đang trong giai đoạn chuyển đổi mạnh mẽ từ hình thức truyền thống sang mô hình minh bạch và chuyên nghiệp hơn. Các chính sách mới như hóa đơn điện tử từ máy tính tiền, ưu đãi thuế khi chuyển đổi, hay cải cách thuế TNCN đang mở ra hướng đi rõ ràng cho các hộ nhỏ lẻ, đặc biệt là những hộ có doanh thu lớn, hoạt động bài bản.

Hóa đơn, kê khai, phần mềm và bài toán chuyển đổi: Những băn khoăn thực tiễn của hộ kinh doanh

Sau quy định mới có hiệu lực từ ngày 01/6/2025, nhiều hộ kinh doanh đang bước vào giai đoạn chuyển đổi quan trọng – từ hình thức nộp thuế khoán sang tự kê khai, từ việc bán hàng truyền thống sang sử dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế từ máy tính tiền. Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi này vẫn còn nhiều băn khoăn và thực tiễn cần tháo gỡ.

Lo lắng khi khách yêu cầu hóa đơn, đầu vào không hợp pháp hoặc mua sang tay
Nhiều hộ kinh doanh đặt vấn đề: Khi khách yêu cầu xuất hóa đơn điện tử mà hàng hóa là hàng tồn kho hoặc hàng mua sang tay không có hóa đơn đầu vào thì xử lý như thế nào?

Cục Thuế khẳng định: từ 01/6/2025, các hộ kinh doanh khoán có doanh thu từ 1 tỷ đồng, các hộ kê khai thuế, và hộ có máy tính tiền bán lẻ cho người tiêu dùng đều phải sử dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền, có dữ liệu truyền ngay về cơ quan thuế theo thời gian thực.

Về vấn đề hàng tồn không có chứng từ, bà Nguyễn Thị Cúc – Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế – cho rằng, cần phân biệt rõ:

Với hàng hóa vi phạm pháp luật (hàng lậu, hàng cấm...): cần loại trừ.
Với hàng tồn kho không có hóa đơn hợp pháp nhưng không có dấu hiệu trốn thuế, hộ vẫn có thể kê khai và nộp thuế trên doanh thu bán ra, cơ quan thuế không truy thu thuế đầu vào trong trường hợp này.

Nỗi lo không biết kê khai, không rành công nghệ: Đã có giải pháp
Nhiều hộ e ngại chuyển sang kê khai vì không có kỹ năng kế toán hoặc sợ dùng phần mềm phức tạp. Giải đáp lo lắng này, bà Đinh Thị Thúy – Phó Chủ tịch HĐQT MISA cho biết:

MISA đã cung cấp nền tảng duy nhất tên OneApp – tích hợp cả bán hàng, xuất hóa đơn và kê khai thuế.
Hộ chỉ cần sử dụng điện thoại thông minh, vài thao tác đơn giản là hoàn tất nghĩa vụ thuế.
MISA hiện có mạng lưới gần 4.000 đại lý thuế, hỗ trợ miễn phí 3 tháng đầu cho các hộ kinh doanh mới sử dụng.

Đối với trường hợp đang sử dụng hóa đơn điện tử thông thường, nhưng chưa khởi tạo từ máy tính tiền, thì theo quy định mới vẫn phải chuyển sang sử dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền. MISA cam kết hỗ trợ chuyển đổi miễn phí nếu đang sử dụng phần mềm của họ.

Hàng hóa không có hóa đơn đầu vào thì sao?
Với các mặt hàng như mỹ phẩm handmade, thực phẩm tươi sống, nông sản…, nhiều hộ kinh doanh phản ánh thực tế là rất khó có hóa đơn mua vào.
Bà Cúc hướng dẫn:

Hộ có thể lập bảng kê mua hàng không hóa đơn từ người dân, người nuôi trồng, với thông tin: họ tên, địa chỉ, số tiền thanh toán, chữ ký xác nhận – để làm cơ sở hạch toán chi phí đầu vào hợp lệ.

Doanh thu dưới 100 triệu/năm có phải nộp thuế và xuất hóa đơn?
Theo Thông tư 40/2021/TT-BTC, các hộ kinh doanh cá nhân có doanh thu dưới 100 triệu đồng/năm (ví dụ: tiệm làm móng nhỏ, bán hàng vỉa hè...) sẽ:

Không phải nộp thuế GTGT và thuế TNCN
Không bắt buộc phải xuất hóa đơn điện tử

Tuy nhiên, hộ vẫn cần khai báo trung thực doanh thu, tránh rơi vào diện bị xác minh hoặc truy thu nếu có dấu hiệu né thuế.

Tư duy chuyển đổi: từ hộ kinh doanh lên doanh nghiệp – Xu hướng tất yếu
Một hộ nuôi lợn ở Thanh Hóa đặt câu hỏi: Mua lợn từ nông dân, bán ra vài lần/năm thì xuất hóa đơn thế nào?
Bà Cúc giải thích:

Sản phẩm nông nghiệp chưa qua chế biến như lợn thịt thuộc diện không chịu thuế GTGT, và hộ được miễn thuế TNCN.
Đầu vào từ nông dân có thể lập bảng kê theo hướng dẫn, hộ vẫn được kê khai hợp lệ.

Một hộ kinh doanh nhà hàng ở Sầm Sơn chia sẻ đang cân nhắc chuyển lên doanh nghiệp. Theo bà Cúc, hộ lên doanh nghiệp sẽ được:

Khấu trừ thuế GTGT đầu vào (điện, nước, nguyên vật liệu…)
Tính chi phí hợp lệ (mặt bằng, quảng cáo, nhân công…)
Chuyển lỗ trong 5 năm
Miễn thuế TNDN 3 năm đầu, sau đó áp thuế suất ưu đãi từ 15–17%.

Về lo lắng chi phí kế toán, thanh tra hay phần mềm, bà Cúc trấn an:

Doanh nghiệp siêu nhỏ được miễn phí phần mềm kế toán
Có thể thuê đại lý thuế với chi phí thấp
Chấp hành tốt sẽ không bị kiểm tra nhiều lần mỗi năm

Định hướng chính sách: Minh bạch hóa – Hiện đại hóa – Phát triển bền vững
Tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc do Tổng cục Thuế tổ chức, ông Mai Sơn – Phó Cục trưởng Tổng cục Thuế khẳng định:

Theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP và Nghị quyết 68-NQ/TW, Việt Nam sẽ xóa bỏ hoàn toàn hình thức thuế khoán từ 01/01/2026, chuyển toàn bộ sang phương thức tự khai, tự nộp theo doanh thu thực tế.

Đây là bước tiến lớn trong quá trình hiện đại hóa hệ thống thuế, góp phần thúc đẩy:

Minh bạch hoạt động kinh doanh
Tạo sân chơi công bằng giữa hộ và doanh nghiệp
Thúc đẩy chuyển đổi số trong lĩnh vực thuế

Ngành thuế cũng đang triển khai hỗ trợ đồng bộ từ trung ương đến địa phương: Cục Thuế, Chi cục Thuế khu vực, Đội Thuế cấp xã... đồng loạt hướng dẫn từ đăng ký eTax Mobile, cách lập hóa đơn, kê khai đúng quy định cho đến tháo gỡ các tình huống cụ thể như:

Lập hóa đơn khi khách không cung cấp thông tin

Chi phí thiết bị máy tính tiền

Rủi ro bị xử phạt do không tuân thủ đủ quy trình

Ban Nghiệp vụ Thuế đã phân loại cụ thể nhóm vướng mắc, ghi nhận kiến nghị và không ngừng cập nhật chính sách nhằm hỗ trợ tối đa cho người nộp thuế.

Trên đây là bài viết "Những vướng mắc thường gặp của hộ kinh doanh"

Đại lý thuế TASCO tự hào là một tổ chức được sáng lập và dẫn dắt bởi những CEO có hơn 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Kế toán - Thuế - Tài chính tại các công ty đa quốc gia cùng với đội ngũ chuyên viên có trình độ chuyên môn cao, luôn cập nhật kiến thức thường xuyên và làm việc với phương châm "TẬN TÂM - TRÁCH NHIỆM - CHUYÊN NGHIỆP" đảm bảo cung cấp cho quý doanh nhân các dịch vụ thành lập doanh nghiệp, dịch vụ kế toán thuế, tư vấn thuế uy tín và chuyên nghiệp nhất. Bên cạnh đó, TASCO luôn đặt lợi ích của quý doanh nhân lên trên hết. Hơn ai hết, TASCO thấu hiểu khách hàng khi mới ra kinh doanh phải đầu tư khá nhiều chi phí. Vì vậy TASCO luôn hỗ trợ khách hàng giảm tối đa chi phí để vận hành doanh nghiệp bền vững.

(Ảnh tập thể công ty TNHH Dịch Vụ Tư Vấn Thuế TASCO)

⇒ Đăng ký tại đây để được TASCO tư vấn sớm nhất hoặc liên hệ hotline: 0975480868 (Zalo)

Quý doanh nhân có thể tham khảo thêm một số dịch vụ khác mà TASCO cung cấp:

Chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt là gì Dịch vụ quyết toán thuế TNDN

Chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt là gì Dịch vụ đại lý thuế

Chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt là gì Dịch vụ kế toán trọn gói

Chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt là gì Dịch vụ lập báo cáo tài chính

Chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt là gì Dịch vụ thành lập doanh nghiệp

Chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt là gì Dịch vụ quyết toán thuế TNCN

Chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt là gì Dịch vụ hoá đơn điện tử

CÔNG TY TNHH DỊCH VỤ TƯ VẤN THUẾ TASCO

Trụ sở: 39 đường N8 Jamona City Đào Trí Q7 Hồ Chí Minh.