Đề xuất thí điểm bỏ thuế khoán: Hướng đi mới trong quản lý hộ kinh doanh tại Việt Nam
Tổng cục Thuế đề xuất thí điểm bỏ thuế khoán với hộ kinh doanh, chuyển sang phương thức kê khai theo doanh thu thực tế. Đây là bước đi quan trọng nhằm minh bạch hóa nguồn thu, hiện đại hóa quản lý thuế và đảm bảo công bằng giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp.
Trong bối cảnh nền kinh tế số ngày càng phát triển, việc cải cách chính sách thuế trở thành một yêu cầu cấp thiết. Mới đây, cơ quan thuế đã chính thức đề xuất thí điểm bỏ phương pháp thuế khoán đối với hộ kinh doanh – một bước đi lớn nhằm hiện đại hóa công tác quản lý thuế, minh bạch hóa hoạt động kinh doanh và hạn chế tình trạng thất thu ngân sách. Đây là nội dung đang nhận được sự quan tâm đặc biệt từ cộng đồng doanh nhân, chuyên gia và các hộ kinh doanh trên cả nước.
1. Hộ kinh doanh là gì? Vị trí và vai trò trong nền kinh tế Việt Nam.
Hộ kinh doanh là một hình thức kinh doanh cá thể do một cá nhân hoặc một nhóm người trong cùng hộ gia đình đứng tên đăng ký, hoạt động trong các lĩnh vực như thương mại, dịch vụ, sản xuất nhỏ lẻ… Đây là loại hình không có tư cách pháp nhân, nhưng lại đóng vai trò vô cùng quan trọng trong hệ thống kinh tế Việt Nam.
Theo thống kê của Tổng cục Thuế, Việt Nam hiện có hơn 3,6 triệu hộ kinh doanh, góp phần tạo việc làm cho hàng triệu lao động và đóng góp gần 30% GDP cả nước. Hộ kinh doanh thường là các cửa hàng ăn uống, quán cà phê, tiệm sửa xe, tiệm tóc, cửa hàng tạp hóa, nhà trọ, hoặc hộ làm nghề truyền thống… Họ là "mạch máu" lưu thông hàng hóa và dịch vụ tại các đô thị và khu dân cư, đặc biệt tại vùng nông thôn và ngoại thành.
2. Thực trạng áp dụng thuế khoán và những bất cập tồn tại
Hiện nay, phần lớn các hộ kinh doanh thực hiện nghĩa vụ thuế theo hình thức thuế khoán. Cơ quan thuế sẽ ấn định một mức doanh thu cố định, từ đó tính ra số thuế giá trị gia tăng (GTGT) và thuế thu nhập cá nhân (TNCN) hàng tháng mà hộ phải nộp. Phương pháp này có ưu điểm là đơn giản, dễ triển khai, tiết kiệm thời gian cho cả người nộp thuế và cơ quan quản lý.
Tuy nhiên, trên thực tế, thuế khoán bộc lộ nhiều bất cập:
-
Doanh thu thực tế thường biến động theo mùa vụ, thời điểm lễ Tết, trong khi thuế khoán lại cố định.
-
Không phản ánh đúng tình hình kinh doanh, dễ gây thất thu thuế.
-
Một số hộ có doanh thu lớn nhưng vẫn được áp dụng mức khoán thấp, dẫn đến mất công bằng với doanh nghiệp đang kê khai đầy đủ.
-
Thiếu minh bạch, dễ phát sinh tiêu cực trong việc xác định mức khoán.
Ví dụ, một quán cà phê nằm trên tuyến phố trung tâm Hà Nội có thể bị khoán doanh thu ở mức 40–50 triệu đồng/tháng, trong khi thực tế có thể đạt 80–100 triệu đồng vào mùa cao điểm. Khoảng chênh lệch này không được ghi nhận, gây thất thoát đáng kể cho ngân sách nhà nước.
3. Đề xuất chuyển hộ kinh doanh từ thuế khoán sang kê khai
Để giải quyết những bất cập kể trên, Tổng cục Thuế đã đề xuất thí điểm bỏ thuế khoán, thay vào đó là yêu cầu các hộ kinh doanh thực hiện kê khai doanh thu thực tế để tính thuế.
Mô hình này phân loại theo quy mô:
-
Hộ có doanh thu trên 1 tỷ đồng/năm: bắt buộc sử dụng máy tính tiền tích hợp hóa đơn điện tử, kết nối dữ liệu trực tiếp với cơ quan thuế. Điều này giúp kiểm soát doanh thu chính xác theo từng giao dịch.
-
Hộ có doanh thu dưới 1 tỷ đồng/năm: vẫn phải kê khai doanh thu, nhưng được hỗ trợ sử dụng các công cụ công nghệ đơn giản, thân thiện, giảm gánh nặng thủ tục.
Đây là bước chuyển đổi nhằm:
-
Đảm bảo công bằng thuế giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp.
-
Minh bạch hóa nguồn thu, chống gian lận thuế.
-
Khuyến khích các hộ kinh doanh phát triển chuyên nghiệp, bài bản hơn.
4. Kết quả bước đầu và chiến lược hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi
Theo ghi nhận từ Chi cục Thuế Khu vực I (TP.HCM), chỉ trong 4 tháng đầu năm 2025, số thu từ hộ kinh doanh đã tăng 90%, đạt hơn 2.200 tỷ đồng – một con số tích cực cho thấy hiệu quả ban đầu của quá trình chuyển đổi.
Để hỗ trợ hộ kinh doanh trong giai đoạn đầu:
-
Cơ quan thuế đã phát triển hệ thống khai thuế điện tử, cho phép hộ kê khai online mà không cần in nộp giấy.
-
Tổ chức tập huấn, hướng dẫn sử dụng phần mềm miễn phí.
-
Đơn giản hóa biểu mẫu, quy trình kê khai.
-
Có chính sách hỗ trợ về chi phí lắp đặt máy tính tiền hoặc phần mềm kế toán.
Đồng thời, chính quyền địa phương cũng phối hợp tuyên truyền, tạo điều kiện thuận lợi để hộ kinh doanh không còn ngại ngần trước cái gọi là “hóa đơn, sổ sách”.
Tuy tích cực, nhưng đề án vẫn đối mặt với không ít khó khăn:
-
Tâm lý ngại thay đổi, sợ bị kiểm tra của nhiều hộ nhỏ lẻ.
-
Thiếu kỹ năng công nghệ, đặc biệt ở người lớn tuổi hoặc vùng sâu vùng xa.
-
Một số ngành nghề đặc thù khó định lượng doanh thu tức thời.
Do đó, bên cạnh chính sách thuế phù hợp, cần có chiến dịch truyền thông minh bạch, nhân văn, để người kinh doanh hiểu rằng kê khai không phải là gánh nặng, mà là bước đi để phát triển lâu dài, tiếp cận các cơ hội như vay vốn, tham gia chuỗi cung ứng, mở rộng quy mô…
Kết luận:
Bỏ thuế khoán, áp dụng kê khai là xu thế tất yếu khi Việt Nam đang hướng đến chuyển đổi số toàn diện và hội nhập kinh tế quốc tế. Đây không chỉ là một chính sách về thuế, mà còn là cách giúp các hộ kinh doanh chuyển mình, từ làm ăn manh mún sang chuyên nghiệp. Nếu được triển khai đồng bộ, bài bản và nhân văn, chính sách này sẽ giúp tăng thu ngân sách, bình đẳng hóa môi trường kinh doanh, và tạo ra lớp doanh nhân mới có tư duy hiện đại hơn.
👉 Nguồn bài viết gốc: VTV.vn - Đề xuất thí điểm bỏ thuế khoán với hộ kinh doanh (04/05/2025)
Đại lý thuế TASCO tự hào là một tổ chức được sáng lập và dẫn dắt bởi những CEO có hơn 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Kế toán - Thuế - Tài chính tại các công ty đa quốc gia cùng với đội ngũ chuyên viên có trình độ chuyên môn cao, luôn cập nhật kiến thức thường xuyên và làm việc với phương châm "TẬN TÂM - TRÁCH NHIỆM - CHUYÊN NGHIỆP" đảm bảo cung cấp cho quý doanh nhân các dịch vụ thành lập doanh nghiệp, dịch vụ kế toán thuế, tư vấn thuế uy tín và chuyên nghiệp nhất. Bên cạnh đó, TASCO luôn đặt lợi ích của quý doanh nhân lên trên hết. Hơn ai hết, TASCO thấu hiểu khách hàng khi mới ra kinh doanh phải đầu tư khá nhiều chi phí. Vì vậy TASCO luôn hỗ trợ khách hàng giảm tối đa chi phí để vận hành doanh nghiệp bền vững.
⇒ Đăng ký tại đây để được TASCO tư vấn sớm nhất hoặc liên hệ hotline: 0975480868 (Zalo)
Quý doanh nhân có thể tham khảo thêm một số dịch vụ khác mà TASCO cung cấp:
Dịch vụ thành lập doanh nghiệp
CÔNG TY TNHH DỊCH VỤ TƯ VẤN THUẾ TASCO
Trụ sở: 39 đường N8 Jamona City Đào Trí Q7 Hồ Chí Minh.
𝐂𝐡𝐢 𝐧𝐡𝐚́𝐧𝐡 𝐁𝐢̀𝐧𝐡 𝐓𝐡𝐮𝐚̣̂𝐧: 728 Trần Hưng Đạo, Phường Đức Long, Thành Phố Phan Thiết, Tỉnh Bình Thuận.
Hotline: 0975.48.08.68 (Zalo) – 085.486.2446
Email: lienhe@dailythuetasco.com
Website: https://dailythuetasco.com/; https://dichvutuvandoanhnghiep.vn/
Facebook: https://www.facebook.com/DAILYTHUETASCO
Instagram: https://www.instagram.com/tv/CjA36vio0ol/?igshid=YmMyMTA2M2Y=
Cộng đồng Zalo: https://zalo
TRAO NIỀM TIN - NHẬN GIÁ TRỊ
Xem thêm